تهیه فرمولاسیون قرص از عصاره ی گیاهی 1,8-cineole و ارزیابی تدخیئی آن علیه مرحله ی بالغ شیشه قرمز آرد tribolium castaneum(herbat، سوسک کشیش(rhyzopertha dominica (f و سوسک لوبیا (callosobruchus maculatus (f در شرایط آزمایشگاهی

کاربرد سمیت تدخینی اسانسهای گیاهی علیه آفات انباری در سال های اخیر به شدت افزایش یافته است اما به دلیل فشار بخار و قدرت نفوذ پایین اسانس ها و عصاره ها به توده محصول، کاربرد گسترده آنها در انبارها محدود بوده است با استفاده از فرمولاسیون همچون قرص و گرانول در عمق محصول و با کمک فن آوری رهاسازی کنترل شده تا حد زیادی می توان این نقیصه را برطرف نمود در تحقیق حاضر قرص هایی بر پایه عصاره های گیاهی cineole-8و1 بوسیله بارگذاری فیزیکی ان بر روی پلیمر زیست تجزیه پذیر پلی ونیل الکل و با روش dry mixing ساخته شدند. ابتدا سمیت تدخینی عصاره cineole-8و1 و سپس سمیت تدخینی قرص ساخته شده علیه مرحله بالغ گونه های tribolium castaneum، ‍callosobruchus moculatus و rhyzopertha dominica تحت شرایط آزمایشگاهی 2+28 درجه سلسیوس و تاریکی مورد ارزیابی قرار گرفت. مقادیرlc90 و lc99 برای عصاره cineole-8و1 علیه حشرات بالغ t,castaneum، ‍c, moculatus و r, dominica در زمان 24 ساعت به ترتیب برابر با 209/0، 39/0، 096/0، 232/0، 075/0 و 213/0 میلی لیتر بر یک لیتر هوا بوده است. مقادیر lc90 و lc99 برای قرص های تولید شده علیه حشرات بالغ t,castaneum در زمان 24 و 48 ساعت به ترتیب برابر با 628/0، 642/2، 268/0 و 579/0 میلی لیتر ماده موثره بر یک لیتر هوا بوده است همین مقادیر برای حشرات بالغ ‍callosobruchus moculatus و rhyzopertha dominica در زمان 12 ساعت به ترتیب برابر با 592، 2155، 283، 963 میکرولیتر ماده موثره در یک لیتر هوا بوده اند همچنین آزمایشات تعیین زمان ماندگاری قرص ها در سه زمان (بلافاصله، دوماه و چهارماه) مورد ارزیابی قرار گرفت و در مورد هیچ یک از حشرات بین تلفات در زمان های نگهداری سه گانه در سطح 1 درصد با آزمون شوکی اختلاف معناداری مشاهده نشد. در آزمایشات تعیین زمان رهاسازی قرص های ساخته شده، از n- هگزان به عنوان ماده حلال برای محیط رهاسازی و از دستگاه طیف سنجی ماوراء بنفش-مرئی (uv-vis) برای تعیین غلظت رهاسازی شده از cineole-8و1 استفاده گردید. پس از کالیبره کردن دستگاه طیف سنج و محاسبه معادله خط غلظت-جذب بیشینه در آزمایشات مقدماتی، آماده سازی قرص ها با دز ثابت2 به 5 برای استفاده در آزمایشات اصلی انجام گرفت. آزمایشات اصلی تعیین زمان رهاسازی با قرار دادن قرص ها در ظروف 120 میلی لیتری و در سه تکرار انجام گرفت داده های جذب بیشینه حاصل با توجه به خط غلظت- جذب بیشینه، تبدیل به غلظت گردید و منحنی رهاسازی-زمان، ترسیم گردید. زمان رهاسازی قرص ها طی این آزمایشات حدود 60 ساعت برآورد گردید. غلظت محلول مورد بررسی در نهایت به حدود ppm 205 رسید. راندمان رهاسازی قرص (مقدار رهاسازیشده از کل ماده موثره در یک قرص) با توجه به خطاهای حین آزمایش نهایتا حدود 90 درصد برآورد گردید. نتایج حاصل به طورکلی نشان داد عصاره های گیاهی قابلیت استفاده در فرمولاسیون های قرص یا گرانول را دارند و این فرمولاسیون ها توانایی قابل قبولی در کنترل آفات انباری خواهند داشت.